Mirtaheri G, Akhavan Tafti M, Khademi Ashkzari M. Compensatory Strategies in Dyslexics from a Difference-Oriented Perspective: What Do the Research Say?. RBS 2025; 23 (1) :117-132
URL:
http://rbs.mui.ac.ir/article-1-1897-fa.html
میرطاهری گلفام، اخوان تفتی مهناز، خادمی اشکذری ملوک. راهبردهای جبران در نارساخوانان از دیدگاه تفاوت محور: پژوهش ها چه می گویند؟. تحقیقات علوم رفتاری. 1404; 23 (1) :117-132
URL: http://rbs.mui.ac.ir/article-1-1897-fa.html
1- گروه روان شناسی تربیتی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه الزهرا تهران ایران
2- گروه روان شناسی تربیتی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه الزهرا تهران ایران ، makhavan@alzahra.ac.ir
چکیده: (379 مشاهده)
زمینه و هدف: رویکرد تفاوتمحور، نارساخوانی را پدیدهای مادامالعمر با مجموعهای از نقاط قوت و ضعف میبیند که آن را میتوان جبران کرد. برخلاف مدل آسیبمحور پزشکی که فقط بر رفع کمبودها متمرکز است، در این رویکرد، تاکید برای جبران، بر استفاده از راهبردهای جایگزین برای توانمندسازی افراد مبتلا به نارساخوانی است. با توجه به غلبهی رویکرد پزشکی در پژوهشهای تجربی و ضرورت توانمندکردن نارساخوانان به عنوان اقلیت به حاشیه راندهشده، هدف این پژوهش، مرور سازمانیافته ادبیات پژوهش، از دیدگاه تفاوتمحور، برای شناسایی راهبردهای جبران نارساخوانان برای غلبه بر چالشهای پیش رویشان بود.
مواد و روشها: این مطالعه با رویکرد کیفی و با روش اسنادی انجام شد. جستجوی گسترده از پایگاههای داده الکترونیکی مگیران، SID، پرتال جامع علوم دانشگاهی، سیویلیکا ، ScienceDirect، WOS، Scopus و ERIC از سال 1995 تا 2023 با کلیدواژههای نقاط قوت و ضعف، نارساخوانی، ناتوانی خواندن، اختلال خواندن، جبرانی، جبران، و راهبرد انجام گرفت. همچنین از موتور جستجوی Google Scholar برای بازیابی مقالات و سایر مطالعات مرتبط بالقوه که ممکن است از جستجوی نظامدار پایگاه داده نادیده گرفته شده باشند، استفاده شد. پس از بررسی و مطالعه 177 مقاله و حذف مقالههای نامرتبط، 38 مقاله با روش پریزما به تحلیل وارد شدند و به شیوه آتراید استرلینگ، تحلیل مضمون انجام شد.
یافتهها: اطلاعات ثبت، کدگذاری و در قالب مضمونهای پایه، سازماندهنده و فراگیر دستهبندی شدند. سه راهبرد اصلی جبران در نارساخوانان شناسایی شد که عبارت بودند از: راهبردهای جبران شبکهای شخصیساز شامل سازماندهندههای ساختاری، کلیدی، پیشران و تعاملی؛ راهبردهای جبران مکمل شامل سازماندهندههای فناوری، آمادی و سنجشی؛ راهبردهای جبران دگراندیشی شامل سازماندهندههای ماهیت و سیاستگذاری.
نتیجهگیری: این مرور، از دیدگاه تفاوتمحور، طیف متنوعی از راهبردهای جبران در نارساخوانان را برجسته میسازد. ماهیت و کاربردهای عملی هر راهبرد، در ارتقای استعدادهای نارساخوانان برای موفقیت در محیطهای آموزشی، اجتماعی و حرفهای بررسی می شود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1403/11/28 | پذیرش: 1403/12/21 | انتشار: 1404/3/10