چکیده زمینه و هدف: پرسش‌نامه شخصیت زاکرمن - کلمن (Zuckerman – Kuhlman Personality Questionnaire) یکی از ابزارهای اندازه‏گیری صفات و ویژگی‏های شخصیتی است که در چارچوب الگوی پنج عاملی جایگزین (FFM یا Five Factor Personality Model) شخصیت زاکرمن ساخته شده است . هدف این پژوهش بررسی خصوصیات روان‌سنجی نسخه 50 گویه‏ای پرسش‌نامه بود. مواد و روش‏ها: طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه‏ای به حجم 508 نفر (308 نفر دختر و 200÷ و نفر پسر) به روش نمونه‏گیری تصادفی طبقه‏ای از میان دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. مطالعه ساختار عاملی پرسش‌نامه از طریق تحلیل عاملی اکتشافی به روش مؤلفه‏های اصلی انجام گرفت. هم‌چنین از روایی به روش همزمان و افتراقی و پایایی به روش‏ بازآزمایی، آلفای کرونباخ، دو نیمه کردن و ضریب (ICC یا Interaclass Correlation Cofficient) استفاده شده است. یافته‏ها: ضریب پایایی بازآزمایی برای کل پرسش‌نامه 79/0، آلفای کرونباخ 64/0، ضریب دو نیمه‌کردن 68/0 و ضریب ICC 60/0 (001/0>P) به‌دست آمد. تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریماکس پنج عامل را برای پرسش‌نامه استخراج نمود که به ترتیب عبارت است از: اضطراب – روان‏رنجورخویی، هیجان‏خواهی تکانشی، فعالیت، مردم‏آمیزی و پرخاشگری – خصومت. روایی همزمان پرسش‌نامه از طریق تحلیل همبستگی‏های به‌دست آمده با پرسش‌نامه شخصیتی آیزنک (Eysenck's questionnaire.) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان‏دهنده همبستگی میان دو پرسش‌نامه بود. در بحث روایی افتراقی هم پرسش‌نامه و عامل‏های آن ( به جز عامل فعالیت) به بهترین نحو توانسته بین‌گروهی از افراد که نمرات بالایی و گروهی از افراد که نمرات پایینی در شاخص‏های N,P,E آیزنک کسب کرده بودند، تمایز قایل شود. نتیجه‌گیری: نتایج حکایت از این داشت که پرسش‌نامه شخصیت زاکرمن – کلمن در جامعه ایرانی از خصوصیات روان‌سنجی مطلوبی برخوردار است و از آن می‏توان در زمینه‏های پژوهشی استفاده کرد. واژه‏های کلیدی: پرسش‌نامه شخصیت زاکرمن – کلمن، الگوی پنج عاملی جایگزین، روایی، پایایی، خصوصیات روان‌سنجی.

متن کامل [PDF 466 kb]   (1481 دریافت)