مجتبی گشول، فریدون یاریای، جعفر حسنی، دوره ۱۳، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۹۴ )
چکیده
چکیده مقدمه: اوتیسم اختلالی عصبی رشدی است که نقص در مهارت های ارتباطی و اجتماعی و هم چنین وقوع رفتارهای تشریفاتی و کلیشهای را شامل میشود. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی تعامل هدایتشده دانشآموزان اوتیسم با عملکرد بالا با همسالان و معلّم در مدارس عادی بر کاهش نقص در مهارتهای ارتباطی، نقائص اجتماعی و رفتارهای کلیشهای این دانش آموزان بود. روش: طرح این پژوهش بررسی تک آزمودنی با نشانه A-B همراه با ۳ ماه پیگیری بود که از جمله طرحهای نیمه آزمایشی به شمار می آید. ۳ شرکتکننده این پژوهش یک کودک و ۲ نوجوان اوتیسم بودند که از میان ۱۶ دانشآموز مرکز اوتیسم اصفهان به صورت در دسترس انتخاب شدند. از پرسش نامه گارز به منظور سنجش اثر مداخله، و از مقیاس رشد اجتماعی وایلند، فرم کوتاه پرسش نامه تشخیصی اختلالات طیف اوتیسم، و پرسش نامه اختلالات همایند با اوتیسم، به منظور ارائه مشخصات بیشتر استفاده شد. مداخله طی ۱۴ هفته، در یک مدرسه ابتدایی، یک دبیرستان، و یک هنرستان انجام شد. نتایج: تحلیل دادهها با استفاده از ۳ اندازه اثر شامل درصد نقاط غیر همپوش به عنوان اندازه اثر اصلی، درصد بهبودی و درصد کاهش نمرات به عنوان اندازه اثرهای فرعی انجام شد. تحلیل دیداری نمودارها، که با استفاده از نرم افزار Excel و Paint ترسیم شدند، نشان داد که درصد نقاط غیر همپوش برای مهارتهای ارتباطی ۳ شرکت کننده به ترتیب ۷۵/۰، ۷۵/۰ و ۵۰/۰ و برای مهارتهای اجتماعی به ترتیب ۱۰۰/۰، ۱۰۰/۰، و ۷۵/۰ و برای رفتارهای کلیشهای ۳ شرکت کننده به ترتیب ۲۵%، ۵۰% و ۰% بود. نتیجه گیری: به نظر میرسد تعامل هدایتشده دانشآموزان اوتیسم با همسالان و معلم در مدارس عادی بر کاهش نقائص اجتماعی و ارتباطی این افراد مؤثر است. پیشنهاد میشود پژوهشهای بعدی اثربخشی تعامل هدایت شدهی دانشآموزان اوتیسم را به صورت شاهد محور ارزیابی کنند.