مریم شریفیان، احمد علیپور، وحید نجاتی، دوره ۱۶، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف : کنترل مهاری دقیق و در عین حال انعطاف‌پذیر پاسخ‌های خودکار شناختی و هیجانی برای رفتار سازگارانه هنگام وقوع حوادث غیر قابل پیش‌بینی، نیازی اساسی در زندگی روزمره می‌باشد و نقص در این عملکرد اجرایی- شناختی، مشخصه اختلالات روان‌پزشکی مختلف از جمله نقص توجه- بیش‌فعالی (Attention-deficit hyperactivity disorder یا ADHD) و سوء مصرف مواد است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی عملکرد کنترل مهاری تداخلی و پاداش پیشین در زمان حضور محرک‌های هیجانی و غیر هیجانی از طریق تحریک الکتریکی مستقیم از روی جمجمه (Transcranial direct current stimulation یا tDCS) بود. مواد و روش‌ها: در این مطالعه، ۲۰ نفر داوطلب با میانگین سنی ۷/۲۱ سال (دامنه سنی ۱۹ تا ۳۰ سال) در سه موقعیت تحریک آندی قشر خلفی خارجی پیش‌پیشانی (Dorsolateral prefrontal cortex یا DLPFC)، تحریک آندی قشر حدقه‌ای پیشانی (Orbitofrontal cortex یا OFC) و شرایط شبه تحریک از طریق آزمون‌های Stroop هیجانی و برو/ نرو هیجانی که به ترتیب برای سنجش کنترل مهار تداخلی و مهار پاداش پیشین می‌باشند، مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته‌ها: یافته‌های آزمون Stroop نشان دهنده تفاوت معنی‌دار در دقت اجرا (۰۰۱/۰ > P) و تفاوت غیر معنی‌دار در سرعت اجرا (۰۵۰/۰ < P) بود. نتایج آزمون برو/ نرو نیز تفاوت غیر معنی‌دار در دقت اجرا (۰۵۰/۰ < P) و همچنین، تفاوت غیر معنی‌دار در زمان واکنش (۰۵۰/۰ < P) را نشان داد. نتیجه‌گیری: با توجه به درگیری دو ساختار مغزی متفاوت در کنترل مهاری و عوامل هیجانی، تحریک یک ساختار واحد برای بهبود هم‌زمان این دو کارکرد اثربخش نمی‌باشد و به شواهد بیشتری برای بهبود هم‌زمان مهار و هیجان نیاز است.
