مریم ناصری، آدیس کراسکیان موجمباری، دوره ۱۵، شماره ۴ - ( ۵-۱۳۹۶ )
چکیده
زمینه و هدف : هنردرمانی، روش خلاقی برای رشد و ارتقای سلامت جسمی، روانی و هیجانی اشخاص میباشد. روند ساختن، ترسیم و نقاشی، فرایند پیچیدهای است که در طی آن کودک اجزای گوناگونی از تجربیاتش را برای پدید آوردن کلیت یک اثر معنیدار مورد استفاده قرار میدهد. در این فرایند تولیدی، کودک در قالب یک اثر هنری، چیزی بیش از محصول و در واقع بخشی از خود را به ما باز مینمایاند. این که چگونه فکر میکند؟، چه احساسی دارد و چگونه میبیند؟ هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی نقاشی درمانی بر عزت نفس و خوداثرمندی کودکان بیسرپرست ۵ تا ۱۲ ساله شهر کرج بود. مواد و روشها: این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون همراه با گروه شاهد بود. نمونههای تحقیق را ۳۰ آزمودنی (۱۵ دختر و ۱۵ پسر) از کودکان بیسرپرست ساکن بهزیستی شهرستان کرج تشکیل داد که به روش نمونهگیری تصادفی نظامدار انتخاب شدند. جهت جمعآوری دادهها، از سه ابزار نقاشی فرافکن (Projective drawing یا PD)، پرسشنامه خوداثرمندی کودکان و نوجوانان (Self-Efficacy Questionnaire for Children یا SEQ-C) و سیاهه عزت نفس کودکان و نوجوانان Coopersmith (Coopersmith Self-Esteem Inventory یا CSEI) استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل دادههای به دست آمده و آزمون فرضیهها، روشهای آماری تحلیل کواریانس یکطرفه تک متغیره و آزمون میانگین دو گروه مستقل برای نمرههای افتراقی مورد استفاده قرار گرفت. یافتهها: مداخله پژوهش در افزایش عزت نفس اجتماعی، عزت نفس عمومی، نمره کل عزت نفس و همچنین، خوداثرمندی هیجانی، خوداثرمندی اجتماعی و نمره کل خوداثرمندی کودکان بیسرپرست مؤثر بود. نتیجهگیری: نقاشی درمانی به عنوان یک مداخله روانشناختی، میتواند راهکار مناسبی جهت افزایش عزت نفس و خوداثرمندی کودکان بیسرپرست در مراکز حمایتی مورد استفاده قرار گیرد.