سعید حبیب اللهی، احمد عابدی، فرح نادری، محمدمهدی مظاهری، دوره ۱۶، شماره ۳ - ( ۱۱-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف: اضطراب امتحان (Test anxiety) یکی از شایع‌ترین اضطراب‌ها در محیط‌های آموزشی است که علاوه بر تأثیرات منفی در عملکرد تحصیلی، می‌تواند منجر به کاهش بهزیستی روانشناختی در دانشآموزان شود. ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر درمان پذیرش و تعهد (Acceptance and Commitment Therapy یا ACT) بر اضطراب امتحان و بهزیستی روانشناختی دانشآموزان بود. مواد و روش‌ها: این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه‌ی آماری شامل کلیه‌ی دانشآموزان دبیرستانی پسر شهر نجف‌آباد در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲ بود. حجم نمونه شامل ۶۰ نفر (هر گروه ۳۰ نفر) بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. هر دو گروه پرسشنامههای اضطراب امتحان (Test Anxiety Scale یا TAS) و بهزیستی روانشناختی (Psychological Well-Being Scale یا PWBS) را به‌عنوان پیش‌آزمون و پس‌آزمون تکمیل کردند. داده ها با روش تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) و با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه ۱۹ تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد میان نمرات پس‌آزمون گروه‌های آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد (۸۰/۴۴F = ، ۰۰۱/۰>p). به‌عبارت‌دیگر، ACT باعث کاهش معنادار اضطراب امتحان (۱۷/۳۳F = ) و افزایش معنادار بهزیستی روانشناختی (۲۶/۲۷F = ) شده است (۰۰۱/۰>p). نتیجه‌گیری : نتایج نشان داد روش ACT در کاهش اضطراب امتحان و بهبود بهزیستی روانشناختی دانشآموزان مؤثر است.
حورا مطیعی، محمود حیدری، فاطمه باقریان، فریبا زرانی، دوره ۱۶، شماره ۳ - ( ۱۱-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف : اهمالکاری تحصیلی تمایلی غیرمنطقی در به تأخیر انداختن انجام تکالیف تحصیلی است و شیوع آن بسیار گسترده است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر باهدف آزمون مدل شناختی-هیجانی اهمالکاری تحصیلی با توجه به نقش ذهن آگاهی و ادراک زمان و میانجیگری خودکارآمدی، اضطراب امتحان و کمال‌گرایی انجام‌شده است. مواد و روش‌ها : پژوهش حاضر از نوع همبستگی است و جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی بود که ازاین‌بین ۲۰۰ نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس اهمالکاری تحصیلی دانشجویان (Procrastination Assessment Scale for Students یا PASS)، مقیاس اضطراب امتحان (Test Anxiety Scale یا TAS)، مقیاس خودکارآمدی (Self-Efficacy Scale یا SES)، مقیاس چندبعدی کمال‌گرایی (Multidimensional Perfectionism Scale یا MPS) و پرسشنامه پنج‌وجهی ذهن آگاهی (Five Facet Mindfulness Questionnaire یا FFMQ) استفاده شد. به‌منظور آزمون روابط ساختاری در مدل مفروض، از روش مدل یابی معادلات ســاختاری (Structural Equation Modeling یا SEM) استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که مدل اصلاح‌شده با ۹۰/۰CFI= و ۰۵۸/۰RMSE= مورد تائید است. رابطه بین اهمالکاری تحصیلی و ذهن آگاهی منفی و معنادار است (۰۰۱/۰p<). تفاوت مدل اصلاح‌شده با مدل مفهومی به طور کلی در تاثیر غیرمستقیم اضطراب امتحان از طریق کاهش خودکارآمدی بر اهمالکاری تحصیلی و همچنین اثر تخمین زمان بر ذهن آگاهی است. نتیجه‌گیری: ذهن آگاهی می‌تواند به‌واسطه خودکارآمدی و اضطراب امتحان موجب کاهش اهمالکاری تحصیلی شود. درمجموع، نتایج مطالعه حاضر همسو با مجموعه تلاش‌های مفهومی در قلمرو مطالعاتی اهمالکاری تحصیلی است.
مریم سادات فاطمی، آزاده چوب فروش زاده، محبوبه بهرامی، دوره ۲۰، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۱ )
چکیده
زمینه و هدف:هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کاهش علائم روان‌تنی و اضطراب امتحان دانشآموزان کنکوری بود. مواد و روش‌ها:پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری دانشآموزان دختر سال دوازدهم مقطع متوسطه بخش بن رود استان اصفهان در سال تحصیلی (۹۹-۱۴۰۰) بودند که با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و بین دانش‌آموزانی که نمرات اضطراب بالایی داشتند (۱ انحراف معیار بالاتر از میانگین) تعداد ۱۲ نفر به‌صورت تصادفی در گروه آزمایش و تعداد ۱۲ نفر به‌صورت تصادفی در گروه گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت ۸ جلسه تحت مداخله برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی قرار گرفت. گروه شاهد هیچ‌گونه مداخله‌ای را دریافت نکردند. جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنامههای اضطراب امتحان TAI(ابوالقاسمی و همکاران، ۱۳۸۵) و شکایات روان‌تنی (تاکاتا و ساکاتا، ۲۰۰۴) استفاده شده است. دادههای جمع‌آوری‌شده با استفاده از روش‌های آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. شرکت‌کنندگان اجازه داشتند هرزمان که مایل بودند از پژوهش خارج شوند. فرم رضایت‌نامه آگاهانه توسط افراد قبل از شروع مطالعه تکمیل شده است. یافته‌ها:نتایج تحلیل آنکوا نشان داد که مداخله آزمایشی توانسته است به‌طور معناداری سبب کاهش اضطراب امتحان (۰۰۱/۰>P) و کاهش علائم روان‌تنی (۰۰۱/۰>P) در دانشآموزان گروه آزمایش شود. نتیجه‌گیری:باتوجه‌به یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی توانسته تأثیر مثبتی در کاهش اضطراب امتحان و کاهش علائم روان‌تنی در دانشآموزان کنکوری داشته باشد.
