خانم نسرین عسکرپور، دکتر احمد منصوری، دوره ۲۲، شماره ۳ - ( ۷-۱۴۰۳ )
چکیده
زمینه و هدف:با توجه به شیوع بالای اختلال‌های اضطرابی در نوجوانان، این دوره مرحله اصلی شکل‌گیری نشانگان اضطرابی ازجمله اختلال اضطراب فراگیر است. علل و عوامل متعددی در ایجاد این اختلال دخیل هستند. هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی تحمل‌ناپذیری بلاتکلیفی در رابطه بین استرس والدینی و نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر بود. مواد و روش‌ها:پژوهش حاضر بنیادی، مقطعی و توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان متوسطه دوم شهر مشهد (۶۳۰۰۰ =N) در سال ۱۴۰۳-۱۴۰۲ بود که تعداد ۲۰۳ نفر از آن‌ها و یکی از والدینشان (۲۰۳ والد) به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. در این پژوهش از شاخص استرس والدینی (آبیدین، ۱۹۹۵)، مقیاس تحمل‌ناپذیری بلاتکلیفی (کارتون و همکاران، ۲۰۰۷) و پرسشنامه اضطراب کودکان و نوجوانان مبتنی بر پنجمین راهنمای تشخیص و آماری اختلال‌های روانی (موریس و همکاران، ۲۰۱۷) استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از روش همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تائیدی و همچنین تحلیل مسیر در نرم‌افزارهای آماری SPSS نسخه ۲۶ و LISREL نسخه ۸/۸ استفاده شد. یافته‌ها:نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین استرس والدینی، تحمل‌ناپذیری بلاتکلیفی و نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر همبستگی مثبت وجود دارد (۰۵/۰>p). بررسی ضرایب نشان‌دهنده آن است که اثر مستقیم استرس والدینی بر تحمل‌ناپذیری بلاتکلیفی معنادار است، اما اثر آن بر نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر معنادار نیست. اثر مستقیم تحمل‌ناپذیری بلاتکلیفی بر نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر معنادار است. اثر غیرمستقیم استرس والدینی بر نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر از طریق تحمل‌ناپذیری بلاتکلیفی معنادار است (۹۹/۰ =CFI، ۹۷/۰ =NFI، ۹۶/۰ =NNFI، ۹۹/۰ IFI، ۹۲/۰ =RFI، ۹/۰ =GFI، ۰۶۴/۰ =RMSEA). با توجه به یافته‌های به‌دست‌آمده می‌توان گفت تحمل‌ناپذیری بلاتکلیفی در رابطه بین استرس والدینی و نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر نقش میانجی ایفا می‌کند. نتیجه‌گیری:نتایج نشان می‌دهد که استرس والدینی و تحمل‌ناپذیری بلاتکلیفی نوجوانان نقش مهمی در تجربه نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر دارند. یافته‌های این پژوهش نشان‌دهنده اهمیت مداخله‌های مبتنی بر کاهش استرس و مبتنی بر تحمل‌ناپذیری بلاتکلیفی برای کاهش استرس والدینی و تحمل‌ناپذیری بلاتکلیفی نوجوانان و درنتیجه نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر است.
نسیم کوهزاد، پرویز عسکری، علیرضا حیدرئی، سمیه اسماعیلی، رضا جوهری فرد، دوره ۲۲، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۴۰۳ )
چکیده
زمینه و هدف:اختلال طیف اوتیسم یک اختلال عصبی-رشدی است که بر تعاملات اجتماعی، ارتباطات و رفتارهای فرد تأثیر می‌گذارد. شیوع اختلال طیف اوتیسم در سراسر جهان در حال افزایش است. در این بین تجربه‌ی مراقبت از یک فرد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، تجربه‌ای ویژه و اختصاصی است که تنش‌های زیادی را برای والدین آنان فراهم می‌آورد. بنابراین، هدف از انجام این مطالعه آموزش فرزندپروری مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان فراتشخیصی بر استرس والدینی و خودشفقتی در مادران دارای کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم است. مواد و روش‌ها:طرحاینپژوهشنیمهآزمایشیازنوعپیش آزمون،پس آزمونوپیگیریباگروهگواهاست. جامعهآماریاینپژوهششامل تمامی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال طیف اتیسم در دامنه سنی ۱۲-۵ ساله مراجعه‌کننده به مراکز اوتیسم شهر مشهد در سال ۱۴۰۳ بودند. روش نمونه‌گیری در مرحله اولبر اساس نمونه‌گیری در دسترس بود و تعداد ۴۵ مادر دارای کودک مبتلا به اختلال طیف اتیسم دارای شرایط ورود به پژوهش به‌صورت تصادفی در سه گروه ۱۵ نفری دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل شاخص استرس والدینی (آبیدین، ۲۰۱۲) و پرسشنامه خودشفقتی (نف و همکاران، ۲۰۰۳) بود. در این پژوهش جلسات درمانی بر اساس پروتکل درمانی روش فرزندپروری ذهن آگاهانه باگلز و همکاران (۲۰۱۴) و برنامه درمان فراتشخیصی یکپارچه بارلو و همکاران (۲۰۱۱) اجرا شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شد. یافته‌ها:نتایج بدست آمده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که هر دو مداخله فرزندپروری ذهن آگاهانه و درمان فراتشخیصی در مرحله پس آزمون و پیگیری نسبت به گروه گواه توانسته است که استرس والدینی و خودشفقتی را بهبود بخشد (P<۰,۰۱). نتیجه‌گیری:آموزش فرزندپروری ذهن آگاهانه و درمان فراتشخیصی با آموزش روش های مناسب برخورد با کودک دارای اختلال اوتیسم به مادران باعث بهبود تنظیم هیجانی و مهارت خودشفقتی و همچنین کاهش استرس در مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال طبف اوتیسم شد
