احمد شریف‌نژاد، شیدا سوداگر، محمد رضا صیرفی، مهدی افضل آقایی، دوره ۱۶، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف : سوء هاضمه عملکردی، نوعی اختلال مزمن دستگاه گوارش فوقانی است که نابهنجاری عضوی و یا بیوشیمیایی آن را تبیین نمی‌کند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی نقش میانجی استرس، اضطراب و افسردگی در رابطه بین آلکسی‌تایمی و سوء هاضمه عملکردی انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع همبستگی بود و در آن ۲۲۴ بیمار زن و مرد مبتلا به سوء هاضمه عملکردی به روش نمونه‌گیری در دسترس و با توجه به معیارهای ورود، انتخاب شدند. استرس، اضطراب و افسردگی بیماران با استفاده از فرم ۲۱ سؤالی مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس (۲۱-Depression Anxiety Stress Scales یا ۲۱-DASS)، آلکسی‌تایمی به وسیله پرسش‌نامه آلکسی‌تایمی Toronto (Toronto Alexithymia Scale یا TAS) و شدت سوء هاضمه عملکردی پس از تشخیص اولیه پزشک فوق تخصص گوارش، با استفاده از پرسش‌نامه شاخص شدت علایم گوارشی (Gastrointestinal symptom rating scale یا GSRS) ارزیابی گردید. در نهایت، داده‌ها در نرم‌افزار SmartPLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: آلکسی‌تایمی تأثیر مستقیمی بر شدت سوء هاضمه عملکردی داشت (میزان تأثیر: ۴۴/۰). همچنین، آلکسی‌تایمی با میانجی‌گری افسردگی (۲۰/۰) و اضطراب (۱۷/۰)، بر شدت سوء هاضمه در سطح اطمینان ۹۵ درصد تأثیر گذاشت، اما به دلیل معنی‌دار نبودن ضریب مسیر بین متغیر استرس و سوء هاضمه عملکردی (۹۶/۱ > T)، تأثیر غیر مستقیم آلکسی‌تایمی بر شدت سوء هاضمه عملکردی با میانجی‌گری استرس تأیید نشد. نتیجه‌گیری: نتایج به دست آمده نشان دهنده اهمیت نقش عوامل روان‌شناختی (آلکسی‌تایمی، اضطراب و افسردگی) در سوء هاضمه عملکردی می‌باشد.
