علی خادمی، علی اکبر سیف، دوره ۹، شماره ۳ - ( ۶-۱۳۹۰ )
چکیده
زمینه و هدف : رفتارهای ضد اجتماعی طیف گسترده‌ای دارد که موجب آسیب‌های مختلف روانی، اجتماعی و خانوادگی می‌شود. روش‌های مختلفی برای کاهش رفتارهای ضد اجتماعی استفاده شده است. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر آموزش مؤلفه‌های فراشناختی در کاهش رفتارهای ضد اجتماعی جوانان زندان مرکزی ارومیه بوده است. مواد و روش‌ها: این مطالعه به روش شبه آزمایشی طراحی شد. برای این منظور تعداد ۳۰ نفر از جوانان ضد اجتماعی زندان مرکزی ارومیه به روش تصادفی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و شاهد قرار گرفتند. ابتدا پرسشنامه فراشناخت Wells و Cartwright-Hatton توسط گروه‌های آزمایش و شاهد تکمیل شد و سپس برنامه ۸ جلسه‌ای آموزش این مؤلفه‌ها برای گروه آزمایش اجرا گردید. بعد از پایان آموزش مؤلفه‌های فراشناختی، از طریق چک لیست محقق ساخته تعیین رفتارهای ضد اجتماعی، گروه آزمایش در موقعیت‌های مختلف، مورد مشاهده رفتاری قرار گرفت و در زمینه ۱۵ مؤلفه رفتارهای ضد اجتماعی، نتایج ثبت شد. یافته‌ها: نتایج با دادههای آزمون تحلیل کوواریانس، آزمون t و آزمون ۲ χ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نشان داد که مؤلفه‌های پنچ گانه فراشناختی در جوانان ضد اجتماعی مختل است و آموزش این مؤلفه‌ها باعث اصلاح این مؤلفه‌ها در گروه آزمایش می‌شود. همچنین بین میانگین نمرات پس‌آزمون آزمودنی‌های گروه آزمایش و شاهد در مؤلفه‌های فراشناختی تفاوت معنی‌دار به دست آمد (۰۱/۰ > P). پیگیری نتایج آموزش‌ها نشان داد که رفتارهای ضد اجتماعی گروه آزمایش کاهش معنی‌دار دارد (۰۵/۰ > P). نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که مؤلفه‌های فراشناختی، مختل یکی از عوامل رفتارهای ضد اجتماعی جوانان بوده، مداخلات فراشناختی در کاهش رفتارهای ضد اجتماعی آنها مؤثر می‌باشد. واژه‌های کلیدی: آموزش، فراشناخت، جوانان، رفتار ضد اجتماعی، زندان مرکزی ارومیه.
زهرا ترازی، ملوک خادمی اشکذری، مهناز اخوان تفتی، دوره ۱۶، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف : ناتوانی‌های یادگیری، یکی از مهم‌ترین علل عملکرد ضعیف تحصیلی و اجتماعی دانشآموزان به شمار می‌رود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله بازآموزی اسنادی و تنظیم هیجانی بر کاهش فرسودگی تحصیلی و افزایش سازگاری اجتماعی دانشآموزان با ناتوانی یادگیری ابتدایی شهر تهران انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع نیمه‌آزمایشی همراه با مراحل پیش‌آزمون، پس‌آزمون و دوره پیگیری بود. ۳۰ دانش‌آموز دارای ناتوانی یادگیری ۸ تا ۱۲ ساله، به روش تصادفی ساده از مرکز ناتوانی یادگیری شماره ۳ انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه شاهد قرار گرفتند. آموزش‌های بازآموزی اسنادی و تنظیم هیجانی طی ۸ جلسه یک ساعته، به دو گروه آزمایش ارایه گردید، اما گروه شاهد هیچ‌گونه مداخله‌ای دریافت نکرد. از پرسش‌نامه‌های فرسودگی تحصیلی Brosu و همکاران و سازگاری اجتماعی Sinha و Sing در مراحل پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری استفاده شد. دادهها با استفاده از روش MANCOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: آموزش‌های بازآموزی اسنادی و تنظیم هیجانی، منجر به کاهش معنی‌دار فرسودگی تحصیلی و افزایش معنی‌دار سازگاری اجتماعی گردید، با این تفاوت که برنامه آموزشی بازآموزی اسنادی در کاهش فرسودگی تحصیلی موفق‌تر از برنامه آموزشی تنظیم هیجان بود؛ در حالی که در مورد ارتقای سازگاری اجتماعی، تفاوت معنی‌داری بین دو برنامه آموزشی بازآموزی اسنادی و تنظیم هیجانی مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: برنامه‌های آموزشی که از رویکرد شناختی اجتماعی Bandura جهت طراحی بسته‌های آموزشی بهره می‌گیرند، تأثیرات معنی‌دار بیشتری دارند. بنابراین، استفاده از نتایج پژوهش در طراحی برنامه‌های آموزشی پیشگیرانه و بهبود دستاوردهای آموزشی مؤثر می‌باشد.
محمد حسین سالمی، ملوک خادمی اشکذری، دوره ۲۱، شماره ۱ - ( ۲-۱۴۰۲ )
چکیده
زمینه و هدف:نقص در کنترل شناختی و بازداری پاسخ در کنار آشفتگی در کیفیت خواب در افراد با نشانه های اضطرابی مشاهده شده است، بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش بازداری پاسخ، کنترل شناختی و کیفیت خواب در پیشبینی علایم و نشانههای اختلالات اضطرابی نوجوانان پسر انجام گرفت. مواد و روش‌ها:روش پژوهش حاضر کمی و از نوع مطالعات همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانشآموزان پسر دوره دوم مقطع متوسطه شهر تهران در نیمسال دوم سال ۱۴۰۰-۱۴۰۱ تشکیل دادند، که از میان آنها ۲۹۰ نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت گردآوری دادهها از تکلیف برو/نرو (GO/NO GO) هوفمان (۱۹۸۴)، پرسشنامه کنترل شناختی و انعطافپذیری (CCFQ) گابرز و همکاران (۲۰۱۸)، مقیاس کیفیت خواب پیتزبورگ (PSQI) بایسه و همکاران (۱۹۸۹) و مقیاس چند بعدی اضطراب کودکان (MASC) مارچ و همکاران (۱۹۹۷) استفاده شد. دادههای گردآوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. یافته‌ها:نتایج نشان داد که بازداری پاسخ نامناسب و کیفیت پایین خواب با علایم و نشانههای اختلالات اضطرابی رابطه مثبت معنادار و کنترل شناختی با آن رابطه منفی معنادار دارد. همچنین، بازدار پاسخ، کنترل شناختی و کیفیت خواب ۶/۴۰ درصد از واریانس علایم و نشانههای اختلالات اضطرابی را تبیین میکنند. نتیجه‌گیری:با توجه به نتایج مذکور میتوان نتیجه گرفت که بازداری پاسخ، کنترل شناختی و کیفیت خواب به عنوان عوامل موثر بر علایم و نشانههای اختلالات اضطرابی نوجوانان باید مورد توجه متخصصان و درمانگران قرار گیرد.
