وحیده منتظری خادم، زهرا جباری، میترا شهریاری، سید عباس حقایق، حسن هاشمی، دوره ۱۴، شماره ۲ - ( ۹-۱۳۹۵ )
چکیده
زمینه و هدف : هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی مدیریت استرس به شیوه شناختی- رفتاری بر شاخصهای روانی و فیزیولوژیکی مادران داوطلب به عمل سزارین بود. مواد و روشها: طرح پژوهش نیمه تجربی و از نوع پیشآزمون- پسآزمون همراه با گروه شاهد انجام شد. تعداد ۲۶ نفر از افراد قرار گرفته در لیست عمل جراحی در اسفندماه ۱۳۸۸ انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و شاهد قرار گرفتند. مداخله درمانی طی ۸ جلسه به طور هفتگی بر اساس راهنمای درمانی Anthony در مرکز درمانی امام خمینی رفسنجان انجام شد. گروه شاهد هیچ مداخلهای دریافت نکردند. پرسشنامههای اضطراب صفت- حالت Spilberger، پرسشنامه افسردگی Beck در دو مرحله پیشآزمون و پسآزمون تکمیل شد و فشار خون، نبض و درد آنها نیز اندازهگیری گردید. یافتهها: میانگین نمرات پسآزمون اضطراب، افسردگی، درد، فشار خون و نبض در نتایج گروه آزمایش نسبت به گروه شاهد کاهش معنیداری داشت. نتیجهگیری: با توجه به نتایج فوق، مداخله مدیریت استرس به شیوه شناختی- رفتاری را میتوان به عنوان روان درمانی انتخابی جهت کاهش اضطراب، افسردگی و درد بیماران قبل از عمل جراحی به کار برد. با این حال، به منظور افزایش میزان اثربخشی مداخله، بایستی بر روی مؤلفههای شناختی (باورهای هستهای و فرضهای زیربنایی) بیشتر تأکید شود
خانم زهرا کریمیان، دکتر سیدعباس حقایق، دکتر سید محمدحسن امامی نجفی دهکردی، دکتر مصطفی رئیسی، دوره ۱۹، شماره ۳ - ( ۷-۱۴۰۰ )
چکیده
زمینه و هدف:در بین اختلالات گوارشی کارکردی، سندرم روده تحریکپذیر شایعترین، پرهزینهترین و ناتوانکنندهترین نوع آنها است. پژوهش حاضر باهدف مقایسه میزان اثربخشی درمان فراتشخیصی ودرمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه کنترل بر تنظیم هیجان و ادراک بیماری در بیماران مبتلا به سندروم روده تحریکپذیر انجام شد. مواد و روشها:پژوهش حاضر شبه آزمایشی و از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه بیماران مبتلا به سندروم روده تحریکپذیر مراجعهکننده به مرکز پورسینای حکیم شهر اصفهان در سال ۱۳۹۸-۱۳۹۹ بود. نمونه پژوهش شامل ۴۵ نفر بیمار مبتلا بود که به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. هر دو مداخله به مدت ۸ جلسه (۹۰ دقیقهای) برای هر دو گروه آزمایش در فاصله زمانی دو ماه اجرا شد. از پرسشنامههای ادراک بیماری برادبنت و همکاران و تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و کرایج و برگه اطلاعات جمعیتشناختی برای گردآوری یافتهها استفاده شد. برای تحلیل دادهها از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره و تک متغیره استفاده شد. نرمافزار مورداستفاده SPSSنسخه ۱۹ بود. یافتهها:نتایج نشان داد که مداخلات درمانی فراتشخیصی و پذیرش و تعهد بر افزایش ادراک بیماری و کاهش راهبردهای غیرانطباقی تأثیر معناداری نداشته است. درمان فراتشخیصو پذیرش و تعهددر افزایش راهبردهای انطباقی تاثیر داشتند (۰۵/۰P<). نتیجهگیری:درمانگران میتوانند با استفاده از مداخلات مذکور روشهای مؤثری جهت بهبود وضعیت بیماران مبتلا به سندروم روده تحریکپذیر اتخاذ کنند که اثربخشی درمانهای خود را ارتقاء بخشند.
زهرا چراغ سحر، محمد مسعود دیاریان، عباس حقایق، یوسف گرجی، دوره ۲۰، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۱ )
چکیده
زمینه و هدف:زنان دارای تعارض زناشویی از تابآوری کمتری در زندگی خود برخوردار هستند، به همین دلیل پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بسته درمانی اصالت در دنیاهای سهگانه مبتنی بر نظریه وجودی رولومی بر تابآوری روانشناختی زنان دارای تعارض زناشویی صورت گرفت. مواد و روشها:روش پژوهش حاضر کمی و از نوع مطالعات نیمه آزمایشی و طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری این مطالعه شامل زنان مراجعهکننده به کلینیکهای روانشناختی شهر اصفهان بودند که از بین آنها ۲۶ نفر با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین گردیدند. برای جمعآوری اطلاعات پرسشنامه تابآوری کانور و دیویدسون (۲۰۰۳) بکار برده شد. گروه آزمایش طی ۱۴ جلسه ۷۵ دقیقهای بسته درمانی را دریافت کردند و در این مدت گروه گواه، هیچگونه مداخلهای دریافت نکرد.تجزیه و تحلیل دادهها با نرمافزار SPSS-۲۴ و با روش آماری تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر و مجذور کای در سطح ۰۵/۰ انجام شد. یافتهها:با توجه به آزمون مجذور کای، تفاوت معناداری از لحاظ سن، تحصیلات و اشتغال بین دو گروه مشاهده نشد،همچنین نتایج پژوهش نشان داد بسته درمانی اصالت در دنیاهای سهگانه مبتنی بر نظریه وجود رولومی در افزایش نمره تابآوری تأثیر معناداری داشته است (۰۵/۰>p).از طرفی دیگر نیز این بسته درمانی موجب افزایش معنادار نمره زیر مقیاسهای شایستگی، اعتماد به غرایز، پذیرش و تأثیرات معنوی افراد گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه شده است (۰۵/۰>p). نتیجهگیری:نتایج پژوهش حکایت از تأثیر معنادار برنامه درمانی اصالت در دنیاهای سهگانه مبتنی بر نظریه وجودی رولومی بر تابآوری در زنان دارای تعارض زناشویی دارد، بنابراین میتوان از این بسته درمانی برای ارتقا تابآوری زنان دارای تعارض زناشویی استفاده کرد.
افسون درخشان جان، سیعدعباس حقایق، حمید افشار زنجانی، پیمان ادیبی، دوره ۲۰، شماره ۳ - ( ۱۰-۱۴۰۱ )
چکیده
زمینه و هدف:بروز بیماریهای مزمن سبب شکلگیری آسیبهای شناختی، روانشناختی و شخصیتی در بیماران میشود که این به روند بهبود فیزیولوژیکی بیماران نیز آسیب وارد میکند. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی و ویژگی تیپ شخصیتی Dبیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو انجام گرفت. مواد و روشها:روش پژوهش حاضر نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری مورد مطالعه کلیه بیماران کولیت السراتیو مراجعه کننده به مرکز تحقیقات گوارش و کبد اصفهان (وابسته به بیمارستان الزهرا) در شش ماهه دوم سال ۱۳۹۸ بود. در این پژوهش تعداد ۲۵ بیمار کولیت السراتیو با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروههای آزمایش و گواه گمارده شدند. گروه آزمایش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را طی دو ماه در هشت جلسه ۷۵ دقیقهای دریافت نمودند. پرسشنامههای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه کیفیت زندگی (سازمان بهداشت جهانی، ۱۹۹۴) و پرسشنامه ویژگی تیپ شخصیتی D(دنولت، ۲۰۰۵) بود. دادههای حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس آمیخته با استفاده از نرمافزار آماری SPSSنسخه ۲۳ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها:نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی و ویژگی تیپ شخصیتی Dبیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو تأثیر معنادار دارد(۰۰۱/۰> p). نتیجهگیری:بر اساس یافتههای پژوهش حاضر میتوان نتیجه گرفت که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با بهرهگیری از شش فرایند اصلی پذیرش، گسلش، خود به عنوان زمینه، ارتباط با زمان حال، ارزشها و عمل متعهدانهمیتواند به عنوان یک مداخله موثر جهت بهبود کیفیت زندگی و کاهش ویژگی تیپ شخصیتی Dبیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو مورد استفاده گیرد.
کمال مقتدایی، امرالله ابراهیمی، سید عباس حقایق، حسن رضایی جمالویی، پیمان ادیبی، دوره ۲۱، شماره ۱ - ( ۲-۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه و هدف: سندرم روده تحریک پذیر (IBS)یک اختلال عملکردی در سیستم روده- معده است که با علایم ویژه روده- معده بدون علت ارگانیک تعریف می شود. هدف از پژوهش بررسی اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر تبعیت از درمان و شدت درد در بیماران مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر بود. مواد و روشها: پژوهش حاضر روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع طرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل همراه با گروه پیگیری ۲ ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه بیماران مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر شهر اصفهان در سال ۹۷ بود که با روش نمونهگیری در دسترس، تعداد ۱۵ نفر انتخاب و بهطور تصادفی به یک گروه مداخله به روش درمان پذیرش و تعهد و یک گروه کنترل، تقسیم شدند.دادهها با استفاده از مقیاس پرسشنامه تبعیت از درمان سید فاطمی و همکاران (TAQ) (۱۳۹۷) و پرسشنامه درد دورکین و همکاران (SF-MPQ-۲) ( ۲۰۰۹) جمع آوری شد. مداخله درمان پذیرش و تعهد طی ۸ جلسه ۹۰ دقیقهای هفتهای یکبار انجام شد؛ اما گروه گواه هیچ مداخلهای را دریافت نکردند. دادههای پژوهش، به روش تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: یافتهها نشان داد روش درمان پذیرش و تعهد بر تبعیت ازدرمان بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر موثر است (۰۵/۰>p). همچنین روش درمان پذیرش و تعهد برشدت درد بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر موثر بود (۰۵/۰>p). نتیجهگیری:نتیجهگیری میشود درمان پذیرش و تعهد بر تبیعت از درمان و شدت درد موثر است.
آقای آریان رضائی، دکتر اکرم دهقانی، دکتر سیّدعباس حقایق، دوره ۲۲، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۳ )
چکیده
زمینه و هدف: کودکان دارای چاقی مزمن از رفتارهای خوردن نامتعادلتری رنج میبرند. به همین دلیل هدف این پژوهش بررسی اثربخشی بسته بازیدرمانی مبتنی بر نظریه خود-تنظیمی زمانی هال و فونگ، بر رفتارهای خوردن ایشانبود. مواد و روشها: این پژوهش کمّی و از نوع نیمه-آزمایشی بود و در قالب یک طرح پیش-آزمون، پس-آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری ۲ ماهه اجرا شد. همچنین جامعه آماری آن کلیه زوج والد-کودکان مراجعهکننده به مراکز سلامت ایرانیان-شهر اصفهان بودند که از بین آنها ۴۵ زوج به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شده و بهصورت تصادفی به دو گروه آزمایش (۲۲ زوجی)، و کنترل (۲۳ زوجی)، گمارده شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه رفتار خوردن کودکان استفاده شد و بهموازات ارائه ۱۱ جلسه ۴۵ دقیقهای آموزش بسته بازیدرمانی به گروه آزمایش، گروه گواه هیچگونه مداخلهای دریافت نکرد. در پایان، تحلیل دادهها توسط نرمافزار SPSS-۲۹ و به شیوههای آماری مجذور کای و تحلیل کوواریانس در سطح معناداری انجام شد. یافتهها: با توجه به نتایج آزمون مجذور-کای، تفاوت معناداری بین ۲ گروه از لحاظ سن و تحصیلات والدین؛ و سن، جنسیّت، رتبه تولد، تعداد همنیاها و تحصیلات کودکان، مشاهده نشد. همچنین، نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد که تغییرات معناداری در رفتارهای خوردن کودکان گروه آزمایش نسبت به کودکان گروه گواهبهوجود آمده است. نتیجهگیری: یافتهها حکایت از تأثیر مثبت بسته بازیدرمانی بکار رفته در پژوهش بر تعدیل رفتارهای خوردن کودکان دارای چاقی مزمن داشت. بنابراین میشد از آن در کمک به درمان کودکان دارای چاقی مزمن استفاده نمود.