1- کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. 2- استادیار گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه علامه طباطبائی،تهران، ایران. ، rafezi.zohreh13@gmail.com 3- استادیار گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه علامه طباطبائی،تهران، ایران.
چکیده: (3132 مشاهده)
زمینه و هدف:اختلال وسواسی-جبری، یکی از اختلالات ناتوانکننده و شایع در نوجوانان است. عوامل زیادی در ایجاد و تداوم این اختلال نقش دارد که اخیراً سازههای شناختی توجه زیادی به خود جلب کرده است. ازاینرو پژوهش حاضر با هدف پیشبینی علائم اختلال وسواسی-جبری بر اساس مؤلفههای ذهنآگاهی، راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و راهبردهای مقابلهای انجام گرفت. مواد و روشها:این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان مقطع متوسطه دوره اول شهر تبریز در سال تحصیلی 1398-1397 بود. درنهایت دادههای 357 نفر (200 دختر و 157 پسر) که بهعنوان نمونه پژوهش با روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای انتخابشده بودند، تحلیل شد. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه بازنگری شده وسواسی-اجباری (OCI-R، فوا و همکاران، 2002)،پرسشنامه مهارتهای ذهنآگاهی کنتاکی (KIMS)، فرم کوتاه پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و کرایج (CERQ-P-short) و مقیاس راهبردهای مقابلهای اندلر و پارکر (CISS) استفاده شد. دادههای جمعآوریشده با استفاده از همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه گامبهگام تجزیهوتحلیل شدند. یافتهها:نتایج نشان داد که خودسرزنشی از راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (01/0>Pو 159/0=r) و مقابله اجتنابمدار از راهبردهای مقابلهای (01/0>Pو 058/0=r) با علائم اختلال وسواسی-جبری رابطهی مثبت و معنیداری دارند. همچنین پذیرش بدون قضاوت (01/0>Pو 151/0-= r) و توصیف کردن (01/0>P و 103/0-=r) از مؤلفههای ذهنآگاهی و مقابله مسئلهمدار (01/0>Pو 073/0-=r) از راهبردهای مقابلهای با علائم اختلال وسواسی-جبری رابطهی منفی و معنیدار دارند که درنهایت، متغیرهای خودسرزنشی و پذیرش بدون قضاوت توانستند در دو گام 9/ 3 درصد از واریانس علائم اختلال وسواسی-جبری را تبیین کنند. نتیجهگیری:با در نظر گرفتن این نتایج، به نظر میرسد برای پیشگیری نوجوانان به اختلال وسواسی-جبری، توجه به متغیرهای خودسرزنشگری و پذیرش بدون قضاوت بسیار ضروری است.