زمینه و هدف : درمان شناختی- رفتاری مثبت‌نگر، رویکرد نوظهوری به درمان می‌باشد که درمان شناختی- رفتاری (Cognitive-behavioral therapy یا CBT) را با روان‌شناسی مثبت‌نگر و درمان راه‌حل محور به بهترین وجه تلفیق کرده است. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی درمان شناختی- رفتاری مثبت‌نگر بر تاب‌آوری و عزت نفس نوجوانان دارای علایم افسردگی بود. مواد و روش‌ها: این مطالعه به صورت نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و همراه با گروه شاهد انجام شد. بدین منظور، پرسش‌نامه افسردگی Beck (Beck Depression Inventory یا BDI) در پنج مدرسه متوسطه اول پسرانه اجرا گردید. از بین دانش‌آموزانی که نمره افسردگی‌ بالاتر از نمره برش کسب کردند و ملاک‌های ورود و خروج را داشتند، 34 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند و 17 نفر به گروه آزمایش و 17 نفر به گروه شاهد (بدون مداخله) اختصاص یافت. مقیاس تاب‌آوری Connor و Davidson (Connor-Davidson Resilience Scale یا CD-RISC) و مقیاس عزت نفس Rosenberg (Rosenberg Self-Esteem Scale یا RSES ) به عنوان پیش‌آزمون اجرا و سپس مداخله درمان شناختی- رفتاری مثبت‌نگر در گروه آزمایش انجام شد. در پایان، مقیاس‌های فوق به عنوان پس‌آزمون اجرا گردید. یافته‌ها: نمرات تاب‌آوری دانش‌آموزان گروه مداخله در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی‌داری بیشتر بود. همچنین، درمان شناختی- رفتاری مثبت‌نگر منجر به افزایش معنی‌دار نمرات عزت نفس دانش‌آموزان گروه آزمایش در مقایسه با گروه شاهد شد. نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که درمان شناختی- رفتاری مثبت‌نگر می‌تواند به عنوان رویکرد مؤثری جهت تقویت مؤلفه‌های عملکرد مثبت در نوجوانان دارای علایم افسردگی کاربرد داشته باشد و انجام پژوهش‌های بیشتر در آینده این موضوع را مشخص می‌کند.

واژه‌های کلیدی: درمان شناختی- رفتاری، عزت نفس، تاب‌آوری، افسردگی، نوجوان

متن کامل [PDF 775 kb]   (977 دریافت)